top of page

Geschiedenis

De Oude Gilde

De Sint Michielsgilde Gouda is de erfopvolger van de historische Antwerpse schermersgilde. 

De oude gilde werd officieel erkend op 19 september 1488 als derde van de elitaire gewapende gilden van Antwerpen, na de voet- en de handboog; respectievelijk de Sint-Joris en Sint-Sebastiaan gilden. De schermersgilde werd aanvankelijk tijdens ceremoniële gelegenheden ingezet als de persoonlijke lijfwacht voor de toenmalige keizer Frederik van het Heilige Roomse Rijk en zijn zoon, de latere keizer Maximiliaan. Zij waren beide fervente liefhebbers van de schermkunst. 

In deze periode verkreeg de gilde één van zijn vele namen "haertsiers van de croone”, de beschermers van de kroon. Pas later spraken ze over de Sint Michielsgilde, de hellebardiers, de schermers of de zwaardvechters. Net zoals de andere gewapende gilden, had de schermersgilde oorspronkelijk een belangrijke rol in de verdediging van en de ordehandhaving in de stad. Zij leverden de aanvoerders en vormden zelfs de elitekorpsen van de stadsmilities.
 
De gilde bestond voornamelijk uit gegoede burgers die van de stedelijke overheid het privilege kregen om wapens te dragen en zij verkregen tevens het monopolie op het onderricht in de krijgskunst. 

Een lid staat in pak voor het altaar gewijd aan Sint-Michiel. Zijn rug is ons toegekeerd terwijl kaarsen het dak, de ramen en het altaar verlichten
De Val van de Opstandige Engelen van Frans Floris I. De Aartsengel Michael werpt de duivel, in de vorm van een draak, en andere duivels naar de aarde met schild en speer

Weelde en teloorgang

Van prominentie naar voetnoot

Naarmate de tijd verstreek werd de militaire rol van de gewapende gilden van een minder belang. Maar tot het einde van 18de eeuw, was de gilde één van de machtigste organisaties van de stad Antwerpen.

Zo had de Sint-Michielsgilde, net zoals vele gilden, een kapel in de Kathedraal van Antwerpen. Bijzonder hierin is wel de prominentie van de plek, alsmede het feit dat de schermers een drieluik lieten maken, met centraal De Val van de Opstandige Engelen van Frans Floris I. Dit is slechts een van de stukken die de Sint-Michielsgilde liet maken. Tezamen met de zilverprijzen voor toernooien was de Sint-Michielsgilde medeverantwoordelijk voor de welvaart van Antwerpen.


In 1791 veranderde dit dramatisch. Het Frans Revolutionaire bewind zette de werking van de gilden stop. De organisaties werden beschouwd als uitingen van het Ancien Régime. Gildebroeders gingen ondergronds, en de rijkdommen van de gilde werden openbaar verkocht. Zilverprijzen, wapens, schilderijen en andere kunstschatten werden richting Frankrijk gedeporteerd. Het bestaan van de Sint-Michielsgilde werd met één pennenstreek uit de geschiedenisboeken geveegd.

De Nieuwe Gilde

Vergeten maar niet verdwenen

De Sint-Michielsgilde was al 300 jaar in de vergetelheid geraakt, behalve door enkele individuen en het Antwerpse archief. Toen de oprichter, Alan Spaenjaers, op zoek ging naar een vereniging met betekenis, een broederschap, stuitte hij in de krochten van het archief op deze ene naam: de Sint-Michielsgilde van Antwerpen. 

Bij de officiële heroprichting van de St.-Michielsgilde in 2015, werd besloten om als school de Historische Europese krijgskunst op een zinvolle wijze over te dragen; als een moderne martiale sport met zijn fundamenten in de geschiedenis van de late middeleeuwen en de traditie van de schermgilden. De Gilde streeft een heropleving na van de rijke Europese martiale traditie en de vaardigheid van de oude meesters met onder ander het langzwaard. 

​
In 2017 zag onze tweede gilde in de Nederlandse stad Gouda het levenslicht. De lange traditie van schermersgilden verspreidt over de Lage Landen die de naam van Sint Michiel droegen wordt hiermee voortgezet. 

Sinds 2017 wordt er actief in Gouda getraind en wordt er meegedaan aan lokale evenementen en worden er evenementen georganiseerd door onze diverse groep aan leden.

Het vaandel van de Sint-Michielsgilde. Een wit vaandel, met in het midden Sint Michiel en de draak. Vier rode diagonale takken vormen het Bourgondisch kruis, eveneens zijn er links en rechts van de engel twee Bourgondische vuurslagen
bottom of page